مفهوم شناسی عدالت به منزله راهبرد عدالت با نگاه به جایگاه آن در آموزه های امام علی (ع) با تکیه بر نهج البلاغه

عدالت در اندیشه و سیره امام علی(ع) جایگاهی ویژه دارد به گونه ای که وی پذیرش حکومت را برای تحقّق عدالت عنوان کرده و هدف اصلی حکومت خویش را برپایی عدالت در مفهوم وسیع آن و در عرصه های مختلف مطرح کرده است. پی جویی عدالت و تحقّق آن منوط به دریافتی درست از مفهوم عدالت است که این مفهوم شناسی بتواند به منزله راهبرد و طرح عملیاتی آن عمل کند. بدین معنا که با عدالت چه چیز روی می دهد. تا زمانی که مفهوم عدالت و حوزه های عملیاتی آن به روشنی تبیین نشود نمی توان عدالتی را پی جست و در مقام برپایی آن برآمد. برترین آموزه های امام علی(ع) در موضوع عدالت در نهج البلاغه انعکاس یافته است که این کتاب در برگیرنده بلیغ ترین و پرمحتواترین آموزه های امام(ع) است، ولی از آنجا که نهج البلاغه گزیده ای از آموزهای امام علی(ع) است، به منظور دریافت جامع از آموزه های وی لازم است نهج البلاغه و خانواده حدیث آن، یعنی مجموعه آموزه های باقیمانده از آن حضرت در یک موضوع دیده و اهم آن استخراج و بررسی و نتیجه گیری شود. مقاله به روش تشکیل خانواده حدیث نهج البلاغه در موضوع مفهوم عدالت به توضیح پنج مفهوم یافته شده برای عدالت (قرار دادن و قرار یافتن هر چیز در جای خودش، انصاف و داد، مساوات، رعایت حقوق و رساندن هر ذی حقّی به حقّش، اعتدال و میانه روی) به عنوان راهبرد پی جویی و تحقّق عدالت پرداخته است.